Werken als radiotherapeutisch laborant

De radiotherapie beschikt over 2 eigen CT-scanners. Na de diagnostiek maken wij namelijk onze eigen CT-scan voor het opstellen van een bestralingsplan. Als radiotherapeutisch laborant kun je jouw werkzaamheden uitbreiden met het werken op de CT. Door bijzondere instellingen en het bedenken van de meest comfortabele houding voor de patiënt, kun je hier jouw creativiteit kwijt. Ook prikken de laboranten zelf de infusen om contrastvloeistof toe te dienen en worden kleine tatoeagepuntjes gezet ten behoeve van de positionering.

Nadat de arts het gebied heeft ingetekend waar de bestraling moet komen (doelgebied), worden de scans naar de dosisplanning gestuurd. Als laborant ga je met complexe 3D berekeningssoftware een plan maken. Je bepaalt vanuit welke kanten en hoe lang het bestralingstoestel moet stralen. Je wilt in het doelgebied de voorgeschreven dosis krijgen en in de omliggende organen zo min mogelijk dosis. Doel is om zo de bijwerkingen zoveel mogelijk te beperken. Het is een uitdaging om voor iedere patiënt, binnen de gestelde kaders, de meest optimale oplossing te vinden. Je bent als laborant samen met de arts en klinisch fysicus vaak probleemoplossend bezig wat het werk zeer uitdagend maakt.

Bij het UMC Utrecht staan 9 operationele versnellers van Elekta. Op locatie Soestwetering hebben we nog 2 versnellers. Op deze versnellers vinden alle mogelijke soorten (uitwendige) bestralingsbehandelingen plaats. Behandelingen variëren van 1 tot 35 behandeldagen en zijn gericht op genezing (curatief), pijnbestrijding of beperking van de ziekteverschijnselen (palliatief). De dagelijkse bestralingsbehandeling wordt altijd voorafgegaan door wat we noemen de “on-line positieverificatie”. Dit doen we met behulp van een snelle 3D of zelfs 4D controlescan waarbij we de positie van de tumor en de ligging van de patiënt goed in beeld brengen. Dit is belangrijk om de nauwkeurigheid van de bestraling te borgen en om gezond weefsel maximaal te kunnen sparen (met een nauwkeurigheidsmarge tot wel 1 mm). Een gemiddelde bestralingsafspraak duurt 15 minuten. Zo hebben we ook voldoende tijd voor contact met de patiënt. Je werkt samen met 2 andere laboranten op een toestel en vaak ook nog met een leerling of stagiair.

De MRLinac is een uitvinding van het UMC Utrecht. In 2008 is voor het eerst in de wereld in Utrecht met een prototype aangetoond dat het mogelijk is om MRI-beelden te maken tijdens de bestralingsbehandeling. We beschikken inmiddels over 3 MRLinac’s, waarvan er 2 beschikbaar zijn voor het behandelen van patiënten. 1 MR-Linac wordt vooral gebruikt voor onderzoek. Op de MRLinac maak je deel uit van een betrokken en ambitieus team en werk je veel samen met radiotherapeuten, arts-assistenten en klinisch fysici. Dagelijks wordt op de MRLinac de bestraling aangepast aan de huidige anatomie. Hier komen alle verschillende onderdelen van de afdeling samen. Bij iedere behandeling wordt op een nieuwe MRI scan het doelgebied en OAR’s ingetekend, een nieuw bestralingsplan gemaakt en vervolgens direct bestraald. Naast dat je als radiotherapeutisch laborant deze behandelingen uitvoert ben je ook nauw betrokken bij de innovaties op de MRLinac.

Op het gebied van brachytherapie is het UMC Utrecht een wereldwijde koploper. De brachytherapie beschikt over een behandelkamer en HDR-bestralingsruimte met eigen MRI. Het voordeel van een eigen MRI betekent dat we direct adaptief kunnen handelen tijdens procedures. Daarnaast is het bijzonder dat we veel gebruik maken van een eigen 3D printer voor oppervlakte en inwendige applicaties. Brachylaboranten zijn ingewerkt in onder andere planning, MRI, 3D design en printing. Op de stralingsunit beschikken wij over 2 verpleegkamers waar de brachytherapie patiënten verblijven. In een van deze kamers staat de PDR-bestralingsapparatuur, voor bestralingen die per uur gegeven worden.

Jaarlijks krijgen er ongeveer 600 kinderen in Nederland kanker. Zij worden behandeld in het Prinses Máxima Centrum en komen voor bestraling naar het UMC Utrecht. Een speciaal kinderteam van laboranten doet de behandelingen van kinderen, schildert de maskers en is expert op het gebied van de behandeling van kinderen en het begeleiden van ouders of verzorgers in het behandeltraject. Zo is er bij deze versneller een speciaal plekje voor ouders of verzorgers met zicht op het kind en de mogelijkheid om met ze te communiceren.

Op de mouldroom maken we alles wat nodig is om patiënten zo comfortabel en zo nauwkeurig mogelijk te kunnen behandelen. Zo maken we verschillende soorten maskers, gebruiken we vacuüm matrassen en dagen we onszelf uit om problemen te zien als uitdagende vraagstukken. Hier vind je ook de 3D printer en diverse gereedschappen om moulds en applicaties te kunnen maken. Handen uit de mouwen dus om creatief en oplossingsgericht te denken en te werken. We werken daarbij veel samen met de collega’s van de CT’s en de MRI’s.